maandag 6 juni 2011

6. De Vischpoort







Het is het meest aansprekende plekje in Harderwijk. Bruidsparen zijn er dol op en ook fotografen zijn er niet weg te slaan. We hebben het over De Vischpoort, de toegangspoortvan de Boulevard naar de Vischmarkt en het meest geschilderde stukje Harderwijk. De Vischpoort is de enig overgebleven poort in de stadsmuur van Harderwijk.

De Hoge-Bruggepoort, de enige andere zeepoort in Harderwijk, ooit gelegen ter hoogte van Monopole, is al eeuwen geleden afgebroken, maar de Lage Bruggepoort werd ‘De Vischpoort. Bij deze beide poorten lag een lange pier in zee, waaraan platbodems en kleine schepen aanmeerden om vracht te lossen. De grotere zeilschepen gingen een eind uit de kust voor anker omdat het te ondiep was om aan te leggen. Met roeibootjes en platbodems werden de grotere schepen gelost en geladen. Goederen konden daarom niet snel worden overgeslagen waardoor Harderwijk nooit tot grote handelsstad is uitgegroeid. We missen dan ook de grandeur van steden als Hoorn, Enkhuizen en Amsterdam waar die beter toegankelijke havens wel beschikbaar waren.

Het onderste gedeelte van de Vischpoort dateert uit de 14de eeuw, het bovenste gedeelte uit de 15de eeuw. In de boog zijn nog de sleuven te ontdekken waarin vroeger vloedplanken werden geplaatst om stormvloed tegen te keren. In de loop van de eeuwen is dat vaak nodig geweest want het water vroeger tot aan de poort reikte. O.a. in 1916 richtte een enorme watervloed nog veel schade aan in de plaatsen rond de Zuiderzee, dus ook in Harderwijk. De ruimte boven de Vischpoort is ingericht als wachtlokaal voor wachters of soldaten en

links en rechts van de poort (aan de landzijde) zijn muurhuisjes gebouwd. Aan de linkerzijde van de poort is een aantal huisjes bewaard gebleven. De laatste restauratie van de Vischpoort dateert uit 1973. In 1851 werd een torentje met een rood gaslicht op de Vischpoort geplaatst, waarmee de Vischpoort vuurtoren en een baken voor de vissers werd. Het gaslicht was afkomstig van een oude baak uit Scheveningen. Het Rijk droeg de kosten, maar in 1928 werd, in verband met de moeilijke financiële situatie van het Rijk de Gemeente Harderwijk verantwoordelijk. Wellicht werd daarom in 1930 het gaslicht vervangen door een wit elektrisch draailicht, met een sterkte van één miljoen kaarsen, en een toertal van 22 toeren per minuut. In 1947 werd het licht overbodig en gedoofd. Op 8 april 2006 is de verlichting weer in gebruik genomen en bij speciale gelegenheden wordt het licht op de Vischpoort ontstoken.

De Vischpoort is tegenwoordig in gebruik als thuislocatie voor Oudheidkundige Vereniging Herderewich en het Gilde van Stadsgidsen. Ze houden er hun vergaderingen en tijdens festiviteiten is de Vischpoort voor publiek geopend en te bezichtigen. De Vischpoort is, meer nog dan paling en dolfijnen, het symbool van Harderwijk. Het symboliseert de altijd benodigde waakzaamheid tegen het water, dat dan eens vriendelijk en dan weer verschrikkelijk kan zijn. Het kabbelende randmeer lijkt ongevaarlijk maar mensen die het water vanuit hun ervaring kennen weten wel beter. Het vriendelijk kabbelende water kan plotseling toch verraderlijk blijken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten