zondag 2 oktober 2011

12. Pieter Hendrik van Lonkhuyzen, een stijlvolle architect


Architect van Lonkhuyzen heeft een bekende naam in de architectuur en een nog bekendere naam in Harderwijk waar hij tientallen bouwwerken heeft gerealiseerd.

Als architect was hij breed georiënteerd en bouwde zowel gewone woonhuizen alsindrukwekkende bouwwerken. Scherpe daken en brede overkappingen, bekend van de de jaren dertig stijl, waren zijn kenmerk en deze stijl is ook tegenwoordig (weer) populair.In Harderwijk zijn de door hem gebouwde objecten goed herkenbaar. Zijn opleiding volde hij bij Bazel in Amsterdam en Tiemens in Arnhem en in 1912 vestigde hij zich in Harderwijk. Van Lonkhuyzen bouwde in de tijd van de grote architecten Cuypers (Centraal Station) en Berlage (Beurs van Berlage) en iets van de grandeur schemert ook door in zijn bouwstijl. Een van zijn eerste bouwwerken was de bouw van een Christelijk tehuis voor Militairen in Harderwijk. Het was belangrijk dat militairen, in hun vrije tijd konden verpozen in een omgeving waar ze onder gelijkgezinden verbleven, zodat ze het café niet opzochten. Elke zichzelf respecterende richting beschikte dan ook over een tehuis van eigen signatuur. Dat gold voor de Rooms katholieken, de protestanten, de humanisten en zelfs voor de Joodse militairen.

Toen de stadsboerderijen in de binnenstad moesten verdwijnen, diende voor hun bewoners vervangende woonruimte te worden gecreëerd. Van Lonkhyzen kreeg de opdracht en ontwierp in de hoek van de toenmalige stadsweiden het ‘nachthok’, een karakteristiek wijkje met boerderijachtige woningen. Het nachthok bestaat sinds 1921en de huizen zijn, mede door een ingrijpende renovatie nog in goede staat. Uniek is het rietgedekte dak, dat de renovatie heeft overleefd.

Van Lonkhyuzen ontwierp nog veel meer in Harderwijk. De Plantagekerk met de nabij gelegen pastorie is een prachtig voorbeeld van zijn bouwstijl. Het is een echte kerk, met een prachtige spits en een geheel in stijl gebouwde pastorie. Aan de Prins Hendriklaan bouwde van Lonkhuyzen etagewoningen voor onderofficierenen aan de Stationslaan verschenen officierswoningen voor de in Harderwijk gelegerde militairen.

Ook de inmiddels verdwenen Fino soepfabriek (California) was van zijn hand. Van Lonkhuyzen voelde zich niet te goed voor het kleinere werk. Aan de Kuipwal bouwde hij 14 woningenb voor woningbouwvereniging Volkswelvaart. Een ander in het oog springend object is het Nassau Veluwe College dat veel overeenkomsten heeft met het kantoor van de Heidemij in Arnhem. Dat kantoor was destijds ontworpen door zijn vroegere leermeester Bazel. In Harderwijk zijn nogop diverse plaatsen de door van Lonkhuyzen ontworpen woningen te herkennen.

Hij had aandacht voor bouwkundige details, steile daken en schuin gemetselde druklagen boven de ramen. Wie zijn stijl een herkend zal de door hem ontworpen huizen niet kunnen missen. Van Lonkhuyzen heeft zijn architectonische visitekaartje in Harderwijk afgegeven op een manier die de stad mooier heeft gemaakt. Ook nu heeft hij nog invloed. Tegenwoordig vindt zijn stijl veel navolging, zowel aan de Mecklenburg-laan, Drielanden als in Frankrijk zijn huizen te vinden die de kenmerkende jaren dertig stijl van Pieter Hendrik van Lonkhuyzen in zich dragen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten